Bütün gece ama mışıl mışıl ama döne döne uyuduğunuz yatağınızdan sabahın ilk ışıklarıyla kalkıp, elinizi yüzünüzü yıkadıktan sonra kendinize enfes kokulu bir kahve yapıp güne enerjik başlamanın ilk adımını attınız. Kahvenin o leziz aroması sizi kendinize getirirken, damağınızdaki tadın verdiği güç, gün içindeki yaşam savaşına hazırlanmada önemli bir rol oynuyor. En azından kahve severler için durum bu şekilde. Peki, kahvenin dünyada 600 bin yıl öncesinden beri var olduğunu söylesek?
KOŞULLARA DAYANAN SAĞ KALDI
Araştırmacılar, dünyanın dört bir yanındaki kahve bitkilerinden alınan genleri kullanarak, bilim adamlarının Coffea arabica olarak adlandırdığı, kahve severlerin ise yalnızca “arabica” olarak bildiği dünyanın en popüler kahve türü için bir aile ağacı oluşturdu. Kahve hakkında uzun yıllara dayanan bir bilgi bulmayı ümit etmeyen araştırmacılar, türlerinin yaklaşık 600 bin yıl önce iki kahve çekirdeğinin kırılması sonucu doğal melezlenme yoluyla ortaya çıktığını buldu. Öte yandan binlerce yıl boyunca hayatta kalmayı başaran Arabica bitkisi, sıcak ve yağışlı zamanlarda büyüyerek yapısını geliştirdiği, kurak zamanlarda da acı tadını aldığı görüldü. Binlerce yıl boyunca değişen iklim koşulları az sayıda ama uzun süre yaşayan türü hayatta bıraktı.
30’DAN FAZLA TOHUM İNCELENDİ
Arabica kahvesinin geçmişini bir araya getirmek için araştırmacılar, Coffea eugenioides adlı başka bir ebeveyn olan C. canephora‘nın genomlarını ve İsveçli doğa bilimci Carl Linnaeus’un Londra Doğa Tarihi Müzesi’nin izniyle 1700’lerden bir örnek de dahil olmak üzere 30’dan fazla farklı arabica tohumunu inceledi. Çalışma Nature Genetics dergisinde yayınlandı. Araştırmaya birçok kahve markasının sahibi olan Nestlé’den araştırmacılar da katkıda bulundu.
ÖNCE YEMEN’DE, SONRA HİNDİSTAN’DA
Bu yabani kahve bitkilerinin ilk olarak 1400’lü yıllardan itibaren Yemen’de kavrularak demlendiği biliniyordu. 1600’lü yıllarda Hintli keşiş Baba Budan’ın Yemen’den Hindistan’a kahve tohumu kaçırarak yedi çiğ kahve ürettiği oradan da tüm dünyaya yayıldığı iddia ediliyordu.
Pürüzsüz ve muhteşem tadıyla damaklarda lezzet şöleni yaşatan Arabica kahvesi, artık küresel kahve pazarının yüzde 60 ila yüzde 70’ini oluşturuyor ve Starbucks, Tim Horton’s ve Dunkin’ gibi markalar tarafından da üretiliyor. Eskiye olan özlemi artan insanoğlunun içtiği her yudumda kökeninin 600 bin yıl öncesine dayandığını bilerek alacağı tadı düşünemiyorum. Zira ben şu an kahvemi yudumlarken o anı zihnimde betimliyorum ve bu hissi anlatmaktansa yaşamanızı tavsiye ediyorum.
