İnsanlık uzayda yaşama planları kuruyor. Bunun için de sürekli çalışmalar yapılıyor. Uzay çiftlikleri, yerleşim yerleri, su kalıntıları vs. derken bu anlamda çok yol kat edildi. Peki, uzayda 1 yıl kaldığımızda vücudumuzda ne gibi değişiklilikler olabilir? Buna insanlık hazır mı? Gelin birlikte inceleyelim.
İnsan vücudu, Dünya’daki yerçekimine ve atmosfer koşullarına uyum sağlamak üzere evrimleşmiş. Ancak uzun süre uzayda yaşamak, vücudumuz üzerinde ciddi biyolojik ve fizyolojik değişimlere yol açar. NASA’nın 2015 yılında gerçekleştirdiği “Twin Study” (İkizler Çalışması), astronot Scott Kelly’nin Uluslararası Uzay İstasyonu’nda (ISS) geçirdiği bir yıl boyunca vücudunda meydana gelen değişimleri, Dünya’da kalan ikizi Mark Kelly ile kıyaslayarak inceledi. İşte uzayda geçirilen uzun süreli yolculukların insan bedeni üzerindeki en önemli etkileri:
KAS VE KEMİK KAYBI
Dünya’daki yerçekimi kaslarımızı ve kemiklerimizi sürekli çalıştırır. Ancak mikro yerçekimi ortamında kaslar daha az kullanıldığı için zayıflar, kemikler ise yoğunluk kaybeder. NASA’nın araştırmalarına göre astronotlar, her ay kemik kütlelerinin yaklaşık %1’ini kaybeder. Bu durum, uzun vadede osteoporoz riskini artırabilir. Uzayda 9 ay boyunca mahsur kalan astronotlarda dönüşte bu gibi durumlardan mustarip olacaklar.
KARDİYOVASKÜLER DEĞİŞİKLİKLER
Yerçekimsiz ortamda kan dolaşımı farklı şekilde çalışır. Kalp, kanı aşağıya doğru pompalamak için daha az çaba harcar ve bu da kalp kaslarının zamanla zayıflamasına neden olabilir. Ayrıca, sıvılar baş bölgesinde biriktiği için astronotlar genellikle yüzlerinde şişkinlik hissederler.
GÖRME PROBLEMLERİ
NASA, uzun süre uzayda kalan astronotlarda görme bozuklukları gözlemlemiş. Mikro yerçekimi nedeniyle beyin omurilik sıvısı kafatasında farklı bir dağılım gösterir ve göz sinirlerine baskı yaparak görüşü bulanıklaştırabilir.
BAĞIŞIKLIK SİSTEMİ DE DEĞİŞİYOR
Uzay, bağışıklık sistemimizi de değiştirir. Uzun süreli görevlerde astronotların bağışıklık tepkileri zayıflayabilir, bu da enfeksiyonlara karşı daha hassas hale gelmelerine neden olabilir. Ayrıca, Dünya’ya döndükten sonra vücudun yeniden adapte olması bir hayli zaman alır.
DNA’DA VE GENLERDE DE DEĞİŞİKLİKLER MEYDANA GELİYOR
Korkmayın! Uzaylı olmuyorsunuz. Scott Kelly’nin uzayda geçirdiği sürede gen ifadesinde değişimler yaşandığı gözlemlendi. Telomer adı verilen kromozom uçları uzayda uzadı, ancak Dünya’ya döndüğünde tekrar kısaldı. Bu durum, uzay ortamının genetik seviyede nasıl değişiklikler yaratabileceğine dair önemli bir ipucu sunuyor.
