İnsanoğlunun uçabilme tutkusunun MÖ. 300’lü yıllara dayandığı zamanlardan bu yana geçen binlerce yılın ardından gelinen nokta belki de o dönem insanlarının hiç hayal dahi edemeyeceği bir nokta. Eski dönemlerden kalma yazılı belgeler Çin’den Antik Yunan’a kadar birçok ülkede uçmanın nasıl olacağı yönünde anlatımlar barındırıyor. İnsanın uçma arzusu bu kadar büyükken ölümcül kazaların yaşanmaması da imkansız. İnsanlık uçağın keşfinden beri birçok ölümcül ve acı verici kazaya tanık oldu. En ölümcül uçak kazalarını size anlatmadan önce kısa bir uçuş serüvenine değinelim istiyorum.
500 YIL SONRA DA VINCI’NİN HELİKOPTERİ YAPILDI
Eski yazılı kaynaklarda Antik Yunan’da Arkitas‘ın ‘Güvercin’ olarak adlandırdığı uçma aleti ne kadar başarılı oldu bilinmez. Çin’de de o dönemlerden birkaç yüzyıl sonra insanlı uçurmaların varlığından söz edilir. Hatta bazı kaynaklarda da 9. yüzyılda Endülüslü Müslümanların planör benzeri bir aletle uçtuklarından bahsedilir. 14 ve 17. yüzyıl ise dünyanın birçok yerinden uçma meraklılarının yaptığı icatlarla konuşulduğu bir yüzyıl olarak karşımıza çıkar. 1480’lerde dahi Leonardo Da Vinci bir helikopter çizer. Zamanının materyalleri günümüz teknolojisinden o kadar yoksundur ki, ne yazık ki bu çizimini bir türlü mekaniğe dökemez. Da Vinci’nin helikopter çizimi ölümünden tam 500 yıl sonra 2022’de ABD’deki Maryland Üniversitesi’nden bir mühendislik ekibi tarafından gerçeğe dönüştü. Şu an Da Vinci’nin helikopteri bir drone boyutlarında olsa da uçabiliyor. Ekip, tasarımın ileriki dönemlerde Da Vinci’nin helikopterinin insanları da taşıyabilecek boyutlarda yapılacağını müjdelemişti.
HAZARFEN ÇELEBİ 3 BİN 358 METRE UÇTU
1600’lü yıllarvise topraklarımızda bugün bile çok konuşulan, Galata Kulesi denilince akla ilk gelen isim olan Hazarfen Ahmet Çelebi‘nin yılıydı. Hazarfen Çelebi, lodoslu bir İstanbul sabahı, kendisine kuş kanatlarına benzer bir araç takarak Galata Kulesi’nden kendini Boğaz’a doğru bırakmış ve rüzgarında etkisiyle 3 bin 358 metre süzülerek Üsküdar’daki Doğancılar Meydanı’na iniş yaparak tarih sayfalarına adını yazdırmayı başarmıştı.
1700’LÜ YILLAR PEŞ PEŞE DENEMELER
İnsanoğlunun ilk gerçek uçuşu ise Fransız Montgolfier kardeşlerin 1783 yılında tasarladığı sıcak hava balonuyla gerçekleştirildi. 2 saat 5 dakika süren uçuş, döneminde büyük yankılar uyandırmıştı. Tabii, icat edilen makineler, balonlar bir yana Hazarfen Ahmet Çelebi gibi; Paris’in de Eyfel Kulesi’nden kendi geliştirdiği paraşüt tarzı bir kıyafetle atlayan ve kendini atlamadan önce uçan terzi olarak adlandıran Franz Reichelt, ne yazık ki atlayışının ardından yere çakılarak hayatını kaybetmişti. Şimdilerinin aşk sembolü Eyfel Kulesi o zamanların acı sembolüydü anlayacağınız.
1804’lere geldiğimizde ise İngiliz mühendis George Carley, ilk planörü icat etti. Alman Otto Lilienthal ise 1890’larda kendi yaptığı planörle uçarken fotoğraflanan ilk kişi oldu olmasına ama onun 1896’daki uçuşu ölümüne neden oldu. Yine o dönemlerde yani 1884’lü yıllarda zeplinler insanların hayatına girdi. Fransızların geliştirdiği zeplinlerin ilk başarılı uçuşu ise 1900 yılında gerçekleşti.
Tarihler 1903 yılına geldiğinde ise Amerikalı Wright Kardeşler, bugünkü uçakların atası sayılan Flayer adını verdikleri uçaklarıyla Kaliforniya sahillerinde başarılı bir uçuş gerçekleştirmişti. Wrigth kardeşler bir yanda çalışırken Brezilya asıllı mucit Alberto Santos-Dumont, 13 Ekim 1906’da Fransa’da Avrupa’daki ilk havadan ağır, motorlu uçuşu gerçekleştirmişti bile. Özellikle İkinci Dünya Savaşı döneminde pervaneli çok sayıda yeni model geliştirildi. İlk yolcu uçağı Boeing 247, 1933’te, jet motorlu tarifeli ilk yolcu uçağı da 1952’de havalandı. Uçakların hayatımıza girmesi insanlık için büyük bir gelişme olurken, çok sayıda ölümcül kaza da yaşandı. İşte günümüze değin en ölümcül kazalar…
UÇAKLARIN KARIŞTIĞI EN ÖLÜMCÜL KAZALAR
En ölümcül uçak kazası 1977 yılında Kanarya Adaları üzerinde iki Boeing 747’nin çarpışmasıyla 583 kişinin öldüğü kazadır. Bir diğer büyük ölümcül kaza ise 1985 yılında Kanada’dan Londra üzerinden Hindistan’a gitmek için hareket eden Air India uçağının İrlanda kıyılarında patlayıp uçaktaki 329 kişinin tamamının ölümüyle sonuçlanan kazaydı. Üçüncü büyük kaza ise 1985 yılında Tokyo’dan Osaka’ya giden Boeing uçağının düşerek uçakta bulunan 524 kişinin öldüğü kazaydı. 2008’e geldiğimizde ise Madrid Havaalanı’ndan kalkan Spanair MD-82 uçağı havalandıktan kısa bir süre sonra alev aldı ve kazada 154 kişi yaşamını yitirdi. 2009 yılında ise Fransa’dan havalanan Air France Airbus A330 Atlantik Okyanusu’nda kaybolmuş ve uçaktaki 228 kişi yaşamını yitirmişti. Hatta o gün o uçakta bulunan dünyaca ünlü arp sanatçımız Fatma Ceren Necipoğlu’da yaşamını kaybetmişti. Tarihler 2014’ü gösterdiğinde ise Malezya Havayolları’na ait uçak Ukrayna üzerinde seyir halindeyken Rus füzesi tarafından vurulduktan sonra düşmüş ve 298 kişi yaşamını yitirmişti. Çok yakın bir tarihe, 2023 yılına geldiğimizde ise Yeti Havayolları’na ait bir uçak Nepal’de düştü ve 71 kişi yaşamını yitirdi. Bugün bile hala en yeni ve en gelişmiş teknolojiler kullanılsa da ne yazık ki havada bile kazalar kaçınılmaz oluyor.
