Papa 14. Leo’nun Kökenleri ve Develi ile Bağlantısı
Son zamanlarda gündeme gelen ve Develi ilçesinin sakinlerini şaşırtan bir iddia, Katolik Kilisesi’nin yeni lideri Papa 14. Leo’nun ailesinin kökenleriyle ilgilidir. Bu iddiaya göre, Papa 14. Leo’nun büyük dedesi Setrak Parsehyan, 1915 yılı olaylarından önce Kayseri’nin Develi ilçesinden Arjantin’e göç etmiş ve orada yeni bir hayat kurmuştur.
Develiler bu haberle birlikte, Papa’nın ailesinin kökenlerinin kendi memleketleriyle ilgili olduğunu öğrenmiş ve şaşkınlıklarını gizleyememişlerdir. Develi’nin Reşadiye Mahallesi Muhtarı Yusuf Çelik, bu konuyla ilgili yaptığı açıklamada, “Biz de sosyal medyada bu bilgiyi gördük ve şaşırdık. Papa 14. Leo’nun dedelerinin bu mahallede yaşadığı söyleniyor. Elbette hayırlısı olsun, milletimizin hayırlarına vesile olur” diye ifade etmiştir.
Develi’nin Tarihinde Ermeni ve Rum Topluluklar
20. yüzyılın başlarında Develi ve çevresi, Türkiye’nin tarihsel ve sosyo-politik yapısında önemli bir yer tutmuştur. Bu dönemde, özellikle Ermeni topluluğu ve onların faaliyetleri, bölgenin kaderini etkilemiş ve derin izler bırakmıştır. Osmanlı-Rus savaşlarının ardından, 1878 yılında imzalanan Berlin Antlaşmasıyla Rusların teşviki ve himayesiyle kurulan Ermeni cemiyetleri, bölgeye yönelmeye başlamıştır.
Develi, hem Doğu Anadolu hem de Güney Anadolu’ya yakınlığı sebebiyle bu hareketlerin merkezlerinden biri olmuştur. Ermeni ihtilal ve terör örgütleri, özellikle Hınçak ve Taşnak cemiyetleri, bölgedeki faaliyetleriyle tanınmıştır. Bu örgütler, ileride yapılacak çatışmalarda kullanmak üzere bomba üretimi ve silah stoku yapmışlar, bu amaçla çeşitli imalathaneler kurmuşlardır. Örneğin, Kevork Elekçıyan adındaki Ermeni, 1913 yılında bomba imalathanesine sahip olmuş ve burada kazara patlama sonucu hayatını kaybetmiştir. Bu olay, bölgedeki Ermeni topluluğunun gizli faaliyetlerini gün yüzüne çıkarmıştır.
Ermeniler, Fransızların bölgedeki varlığından da faydalanarak, yerel halk üzerinde etkinliklerini sürdürmüşlerdir. Fransız güçlerinin Zamantı Nehri civarında sınır oluşturmaları ve bölgeden çekilmeye başlaması, Mustafa Kemal Paşa’nın dikkatini çekmiştir. Bu gelişmeler üzerine, Kılıç Ali Bey gibi bölgenin temsilcileri, Develi’ye gelerek halkı örgütlemeye başlamışlar ve Ermenilere karşı direnişi örgütlemişlerdir. Aynı zamanda, Ermenilerin Haçin’de yedi Develiliyi katletmesi, bölgedeki gerilimi daha da artırmıştır.
Develi’de Milli Mücadele ve Direniş
Develi, Milli Mücadele döneminde önemli bir direniş noktası olmuştur. Kilikya ve çevresinde toplanan kuvvetler, bölgedeki Ermeni ve işgalci güçlere karşı aktif mücadeleler yürütmüştür. 6 Nisan 1920 tarihinde, bölgedeki Türk kuvvetleri, Haçin’e taarruz etmiş ve şehri Ermenilerden geri almıştır. Bu savaşta, Kayseri İstiklal Alayı’nın bölgeye giriş yapmasıyla önemli bir zafer kazanılmıştır.
Geride kalan Ermeniler, bölgeden uzaklaştırılmış ve göç ettirilmişlerdir. Develi’deki Ermeni azınlık, Halep ve Suriye’nin çeşitli bölgelerine göç ettirilirken, Rum azınlıklar ise, 1920 nüfus mübadelesiyle Trakya’ya gönderilmiştir. Bu süreç, bölgenin demografik yapısında köklü değişikliklere yol açmıştır. Bölgedeki Ermeni ve Rum topluluklarının göçleri, bölge halkının milli birlik ve beraberliğine önemli katkılarda bulunmuştur.
Sonuç ve Günümüzdeki Yansımalar
Develi’nin tarihsel süreçteki bu karmaşık yapısı, bölgenin kültürel ve tarihsel zenginliğine işaret etmektedir. Papa 14. Leo’nun ailesinin kökenleriyle ilgili çıkan bu iddia, bölgenin derin tarihine dair yeni bir pencere açmıştır. Bu olay, hem bölge halkını hem de tarihçiler ve araştırmacıları, bölgenin çok katmanlı ve çok renkli geçmişini yeniden incelemeye teşvik etmektedir.
