1
8 Mart 2025

Onu yazar olarak biliyoruz ama o ‘İlk Türk Kadın Savaş Muhabiri!’

Onu yazarlığıyla daha çok biliyoruz ama Halide Edip Adıvar'ın öyle bir yanı var ki, Türkiye Cumhuriyeti'nin kurulurken yaptıklarıyla adeta tarih yazdı.

Halide Edib Adıvar, Türk edebiyatına damga vurmuş, bugün bile hala yazdığı eserler büyük bir ilgiyle okunan kadın yazarlarımızdan. Ama onun az bilinen ve yazarlığının gölgesinde kalan bir yanı var ki, o da savaş muhabiri olması.  Halide Edib Adıvar, Kurtuluş Savaşı yıllarında savaş muhabiri olarak da görev yapmış ve özellikle Anadolu’daki direnişi dünyaya duyurmak için önemli haberler kaleme almıştır. 1920’lerin başında İngiliz The Times ve Amerikan The Saturday Evening Post gibi gazeteler için yazılar yazmıştır. Sabah Gazetesi için yaptığı muhabirlik döneminde özellikle şu konular öne çıkmıştır:

ANADOLU’YU KARIŞ KARIŞ DOLAŞTI

Halide Edib, Anadolu’yu dolaşarak Mustafa Kemal Atatürk liderliğindeki Kuvay-i Milliye hareketini yakından takip etti. Yazılarında, halkın işgale karşı örgütlenmesini, kadınların ve çocukların yaşadığı zorlukları ve Türk halkının bağımsızlık mücadelesini anlattı.

SİVİLLERE YÖNELİK KATLİAMLARI ANLATAN HABERLERİ BÜYÜK YANKI UYANDIRDI

İzmir’in 15 Mayıs 1919’da Yunan ordusu tarafından işgal edilmesinin ardından yaşanan olayları detaylı bir şekilde raporladı. Özellikle işgal sırasında Türk sivillere yönelik katliamları anlatan haberleri büyük yankı uyandırdı.

ATATÜRK’LE RÖPORTAJLAR YAPTI

Halide Edib, Anadolu’ya geçtikten sonra Mustafa Kemal Atatürk ile yaptığı görüşmeleri ve Milli Mücadele’nin amaçlarını basın yoluyla duyurdu. Atatürk’ün halkı bilinçlendirme çabalarına destek veren yazılar yazdı.

SAVAŞLARDA KRİTİK GÖZLEMLERİ

Bizzat cepheye giderek Sakarya Meydan Muharebesi gibi kritik savaşlar sırasında gözlem yaparak, halkın ve askerlerin moralini yüksek tutmak için önemli yazılar yazdı.

KADINLARIN GÜCÜNÜ ANLATTI

Özellikle kadınların Anadolu’da savaşa ve cephe gerisindeki çalışmalara katkısını vurgulayan haberler kaleme aldı. Bu yazılar, kadınların hem toplumsal hem de askeri mücadeledeki önemini gözler önüne serdi.

İstanbul’un işgal altında olduğu dönemde basın üzerindeki sansüre karşı yazılar yazdı ve işgal güçlerinin uyguladığı baskıları dünya kamuoyuna duyurdu.

Halide Edib’in muhabirliği, yalnızca bir gazetecilik faaliyeti değil, aynı zamanda Türk halkının bağımsızlık mücadelesini dünyaya anlatma çabası olarak da görülmelidir. Bu yazılar, Milli Mücadele’nin haklılığını uluslararası kamuoyuna göstermek açısından büyük bir öneme sahiptir.

ETİKETLER: