8 Nisan 2024

İşin Aslı, Judit ve Sonrası

 The Music Room – Mihaly Munkacsky

Sandor Marai, faşizm ve komünizm karşıtı olduğu için hayatının 41 yılını sürgünde geçirip, ancak öldükten sonra ülkesinde kitapları yayımlanan ve sonra heykeli dikilen Macar yazardır.

Eserlerinde burjuvazi ve proleter sınıfla ilgili tespitleri mükemmeldir. Kendisi de burjuva bir kökten geldiği halde eleştirilerinde objektif olmaya dikkat etmiştir.

1941 senesinde final hali yayımlanan “İşin Aslı, Judit ve Sonrası” romanında, o dönem Orta Avrupa’da hakim olan üç sınıfın örneğini, üç ana karakterle özdeşleştirerek analiz etmiş. Burjuva Peter, küçük burjuva İlonka ve proleter Judit tarafından anlatılan hikaye bir aşk üçgeni gibi gözükse de aslında sınıflar arası kutuplaşmayı anlatıyor. Bu kutuplaşmanın en çarpıcı örneklerden biri de kültür ve bilgi arasındaki fark.

Yazara göre, bir proleter ancak okuyarak sadece bilgili olabilirken, burjuva içine doğduğu sınıfın geleneklerini benimseyerek kültürlü olur. İkisinin arasındaki uçurum yüzeysel gibi gözükse de aslında çok derindir.

Sandor Marai bu romanında da isabetli tespitleri ile o zamanın tarihi ve kültürel ortamını çok iyi yansıtmış. Birinci ve İkinci Dünya Savaşları döneminde yaşananlar, ülkedeki psikolojik ve sosyolojik ortam, kadın erkek ilişkileri ve hırsla korunmaya çalışan bir burjuvazi kültürü.. Bütün bu konular çok etkileyici bir şekilde kaleme alınmış. Yazarın tasvirleri o kadar başarılı ki romanı okurken bir film izler gibi her sahneyi gözünüzün önünde canlandırabiliyorsunuz. Altını çizeceğiniz çok yer olacak, kaleminiz hazır olsun.

Haftaya, yeni bir kitap tavsiyesi ile buluşmak üzere..

“Korkarım kötü edebiyat, yalan söyleyerek kadınların ve erkeklerin kafasını sahte duygularla dolduruyor. Dünyanın yapay trajedilerini büyük ölçüde, kuşkulu kitaplardaki uyduruk öğretilere borçluyuz.” S.106

“Fakat günün birinde sen de yetişkin oluyorsun ve yalnızlığın, hakiki, bilinçli tek başınalığın bir ceza, yaralı, hastalıklı bir kendini çekme, bir münzevilik değil, tek onurlu durum olduğunu fark ediyorsun. İşte o zaman artık yalnızlığa katlanmak da o kadar zor olmuyor. Daha temiz havada yaşamak gibi bir şey.” S.129

Kitap: İşin Aslı, Judit ve Sonrası
Yazar: Sandor Marai
Çeviren: Esen Tezel
Yapı Kredi Yayınları, 2019

ETİKETLER: