22 Mart 2024

Japonya artık ekonomide ilk üçte değil: 17 yıl sonra artan faiz!

Ceren Akkuş
Ceren Akkuş Editör
Japonya 17 yıl sonra ilk kez faiz arttırdı ve negatif faiz politikasını sona erdirdi. Japonya 2023 yılının sonuna doğru beklenmedik bir şekilde resesyona girdi...

Dünyanın en büyük ekonomisine sahip ilk üç ülke arasında olan Japonya yerini Almanya’ya kaptırdı. Japonya’nın uzun zaman sonra daralan ekonomisinin sebepleri arasında elbette ki tüm dünyayı ciddi anlamda sarsan pandemi var.

EKONOMİK DARALMANIN AYAK SESLERİ PANDEMİ İLE BAŞLADI

2020’de başlayan pandemi ekonomiyi de sarstı. Yılın ikinci çeyreğinde %28,6 daralan ekonomi, sonraki iki çeyrek %5,8 ve %2,8 oranında büyüme kaydetmişti. Ancak 2021 yılı ilk çeyrek de %1 küçüldü. Temel sebeplerinden bir tanesi de pandemiden dolayı kapanmalar ve tedarik sıkıntılar oldu.

Ayrıca sermaye yatırımları ve kamu yatırımları da azalınca ekonomi negatif yönde etkilendi. Japonya ekonomisi önceki çeyreğe kıyasla yıl sonunda %3 daralma yaşadı. İthalatın %2,7, özel konut yatırımının %2,6 düştüğü dönemde, hükümet harcamaları ise yüzde 1,1 yükselme yaşadı.

2022 yılında da benzer bir durum yaşandı. Pandemiden sonra Ukrayna krizinin de etkisi oldu. Hatta o dönem açıklama yapan Ekonomi Bakanı, Japon ekonomisinin toparlanmasını beklediklerini, ancak Ukrayna’daki durumdan kaynaklı belirsizliğin devam ettiğini ve Ukrayna krizinin etkisinin nisan – haziran döneminde daha çok görüleceğini belirtti.

2023 yılına baktığımızda ise yıllık olarak %0,4 daraldı. Böylece teknik olarak resesyona girilmiş oldu. Piyasa, Japonya’nın gelen son çeyrek büyümesini yüzde 1,4 oranında genişleme olarak bekliyordu. O yüzden bu veri, piyasanın beklentisinin çok altında kaldı. Büyümenin düşük gelmesinde hem hane halkı tüketiminde hem de yatırım harcamalarında görülen gerileme rol oynuyor. Çin’den gelen talebin azalması, tüketimde yavaşlama ve Toyota’daki üretimin durması yüzünden bu çeyreğin de parlak geçmesi beklenmiyor.

Japonya dünyanın negatif faiz uygulayan tek büyük para otoritesiydi. Günümüze gelindiğinde ise Japonya Merkez Bankası, sekiz yıldır uyguladığı negatif faiz politikasına son verdi. BOJ yeni kısa vadeli faiz hedefini yüzde 0-0.1 aralığında belirleme kararı aldı. Ayrıca Merkez Bankası, daha önce olduğu gibi “aynı miktarda” devlet tahvili almaya devam edeceğini ve getirilerin hızlı bir şekilde artması durumunda alımları artıracağını açıkladı.