19 Mart 2024

Gökyüzünden gelen felaket! Atmosferik nehirler nedir?

Küresel ısınmanın bir diğer etkisi de atmosfer nehirleri. Son bir kaç aydır dünya atmosferik nehirlerin etkisi altında. Peki, felaketlere neden olan atmosferik nehirler nelerdir? İşte, ayrıntılar...

Milyonlarca insan, bir dizi atmosferik nehrin son birkaç ay içinde Kuzeybatı Pasifik ve Kaliforniya’ya şiddetli sağanak yağışlar ve sel, çamur kayması ve çığ tehdidi getirmesi nedeniyle sel ve kış fırtınası uyarıları altındaydı.

ATMOSFERİK NEHİRLER NEDİR?

Bir atmosferik nehir, atmosferde taşınan konsantre su buharının dar bir koridoru veya filamanıdır. Gökyüzünde bin 609 kilometre uzunluğunda olabilen bir nehir gibidir. Ortalama olarak atmosferik nehirler, Amazon Nehri’nin normal akışının yaklaşık iki katı akışa sahiptir.

Atmosfer nehirleri dağlara doğru aktığında veya yerel atmosfer dinamikleriyle çarpışıp yükselmeye zorlandığında, taşıdıkları nem soğur ve yoğunlaşır, böylece yoğun yağış veya kar yağışı meydana gelebilir.

Atmosferik nehirler dünyanın her yerinde, en yaygın olarak orta enlemlerde meydana gelir. Büyük ölçekli hava koşulları, yoğun nem aktarımını sağlayan dar kanallar veya filamentler oluşturacak şekilde hizalandığında oluşurlar. Bunlar, genellikle tropik okyanuslar olmak üzere ılık su üzerinde başlar ve tropik dışı siklonların soğuk cephelerinin önündeki düşük seviyeli jet akımları tarafından kıyıya doğru yönlendirilir.

ATMOSFERİK NEHİRLER NEDEN SEL RİSKİ TAŞIYOR?

AR aileleri olarak bilinen ardışık atmosferik nehirler, önemli su baskınlarına neden olabilir.

İlk şiddetli sağanak yağışlar toprağı doyuruyor. Art arda gelen fırtınalardan kaynaklı yağışlar daha fazla su ememeyen toprak üzerine düşer. Bu da daha fazla akıntıya neden olur. Nehirler ve derelerin dolması ve sıcak hava nedeniyle karların erimesi de yüzeysel akış ve sel riskini arttırır.

Daha sıcak hava daha fazla nem tutabilir. Gelecekte küresel sıcaklıklar arttıkça, atmosferik nehirlerin yoğunlaşması ve bunun da yoğun ve aşırı yağış olaylarında artışa yol açması bekleniyor.

ATMOSFERİK NEHİRLER EN ÇOK NERELERDE GÖRÜLÜYOR?

Atmosferik nehirlerin yoğun olarak etki ettiği bölgeler arasında Şili, Avustralya, Güney Afrika ve Batı Avrupa yer alıyor.

TAGS: