Sürdürülebilirliğin öneminin her geçen gün daha da arttığı modern çağda, ekonomik yaklaşımları da bu kavrama uygun hâle getirmek gerekiyor. Malzemeleri geri dönüştürmeye dayanan döngüsel ekonomi, sürdürülebilir bir ekonomi modeli olarak geniş çapta ilgi görmeye başladı bile.
Döngüsel ekonomi; atık miktarını azaltmak, ürünleri yeniden kullanmak ve malzemeleri geri dönüştürmek üzerine geliştirilen sürdürülebilir bir ekonomi modelidir. Bu modelin hedefleri arasında kaynak girdilerinin kullanımının yanı sıra; atık, kirlilik, karbon emisyonu oluşumu gibi olumsuz unsurları en aza indirgemek başta yer alır. Geleneksel ekonomik yaklaşımlar ile kıyaslandığında ise ‘al, kullan, at’ gibi bir modelden kaçınılmaz olarak farklılık gösterir.
Eğer döngüsel ekonomi kavramı ilginizi çektiyse, bunu hayatınızda uygulayabileceğiniz 10 pratik yolu sizinle paylaşmak isteriz!
1. 5 Temel Kavramı Önemseyin
Bir şeyi atmadan önce şu beş kavramı önemseyin: Reddet, Azalt, Yeniden Kullan, Yeniden Amaçlandır, Geri Dönüştür. Bu beş kavramı, bir hiyerarşi olarak döngüsel ekonominin temelinde tutarsanız söz konusu ekonomik model ile en uyumlu kararları alabilirsiniz.
2. Satın Alırken, Geri Dönüştürülmüş Ürünleri Önceliklendirin
Satın alım reaksiyonlarında geri dönüştürülmüş malzemelerden yapılma ürünleri tercih ederek bu ekonomiye katkı sunabilirsiniz. Sizin ve döngüsel ekonomiyi destekleyen herkesin bu tercihi, geri dönüştürülmüş ürün piyasasını destekleyeceği gibi işletmelerin geri dönüşüme daha fazla rağbet göstermesini de sağlayacaktır.
3. Uzun Ömürlü Ürünleri Tercih Edin
Tek kullanımlık eşyalardan kaçınarak, uzun ömürlü ürünleri tercih etmeniz; döngüsel ekonominin temel prensiplerini de destekler. Çünkü bu tercihiniz ile tüketim çılgınlığından biraz uzaklaşmış, ürettiğiniz atık miktarını da azaltmış olursunuz.
4. Tamir Edin, Bakım Yapın ve Kullanmayı Sürdürün
Elbette ki hepimiz, en sağlam ürünleri kullanmayı tercih ederiz. Fakat pek çok eşyanın ilk yıpranma dönemi de bazı onarımlar ile tolere edilebilir düzeydedir. Siz de eşyalarınızda yıpranma veya yırtılma gibi belirtilerle karşılaştığınızda onları atmak yerine onarmayı deneyerek döngüsel ekonomiden yana bir tavır ortaya koyabilirsiniz. Üstelik düzenli bakım yapmanız onların yıpranma payını azaltarak, ömrünü uzatabilir.
5. Paylaşın ve Ödünç Alın
Nadiren kullanacağınız bir eşyayı ödünç almanız, tüketime karşı bir tavır olacağı gibi paylaşım ekonomisi için de önemlidir. Benzer şekilde az kullandığınız eşyaları paylaşıma açarak bu yaklaşımın diğer boyutuna da katkı sunabilirsiniz. Günümüzde, eşya paylaşımı için kurulmuş platformlar sayesinde bu konularda profesyonel mecralar bulma şansınız da çok yüksek.
6. Organik Atıkları Kompost Yapın
Yiyecek artıkları, bahçe atıkları gibi biyolojik açıdan parçalanabilen atıkları kompost yaparak; toprağın bu besinleri geri kazanmasını sağlayabilirsiniz. Bu da çöpe gönderdiğiniz atık miktarını bireysel olarak azaltmanıza destek olacaktır.
7. Eşyalara İkinci Bir Şans Verin
Herhangi bir eşyanızın, farklı kullanım amaçlarıyla nasıl değerlendirilebileceği konusunda yaratıcı düşüncelere açık olun. Çok eski bir kavanozun bakliyatlar için bir kap olarak kullanılması veya annelerin en çok tercih ettiği üzere eskimiş tişörtlerin temizlik bezi yapılması bu konuda önemli birer örnektir.
8. Küçük İşletmeleri Destekleyin
Küçük üreticilerden alışveriş yapmak gibi, yerel dükkânları tercih etmek de önemlidir. Eşyalarınızın tamiri ve onarımı için küçük işletmeleri tercih etmeniz hem eşyalarınızın ömrünü uzatır hem yeni alımlar için karbon ayak izinizi azaltır hem de küçük işletmelere destek olmanızı sağlar.
9. Üreticileri Teşvik Edin
Ne diyordu Küçük Prens: “Gülüme karşı sorumluyum”. Siz de tükettiğiniz ürünlere karşı sorumluluklarınızı üstlenerek, üreticilerin döngüsel ekonomiye uygun davranmasını teşvik edebilirsiniz. Ürünlerin doğru biçimde geri dönüştürülmesi veya doğaya en uygun şekilde imha edildikleri geri alım programları üreticilerin sorumluluk alabileceği başlıca konular.
10. İnsanları Bilinçlendirin
Döngüsel ekonomi ve atık yönetimi hakkında yaşadığınız çevrede, sosyal ilişkilerinizde, iş hayatınızda bilgiler paylaşarak; yer aldığınız ortamlarda bu konuda adımlar atılmasını sağlayın.
Unutmayın; döngüsel ekonomi sadece yarın için bir kurtuluş değil, aynı zamanda bugün için bir sorumluluktur.
