Türkiye’de her yıl organ yetersizliği nedeniyle 5 bin kişi yaşamını yitiriyor. Günde 8 kişi organ sırasında beklerken hayatını kaybediyor. Dünya genelinde ise günde 103 bin 223 kişi nakil sırası için başvuruyor. Organ bağışı konusunda yetersiz bilgiler, kültürel ve dini inançlar nedeniyle çoğu kişi organ yetersizliğinden hayatını kaybediyor. Bilim insanları organ bağışı bekleyen insanlar için, hayvanlardan insanlara naklin önünü açtı. Yaptıkları araştırmalar sonucu dünyada hayvandan insana ilk nakili yapan ülke Amerika oldu.
New York Üniversitesi’nden bir ekip, 2021 yılında genetiği değiştirilmiş bir domuz böbreğini insan vücuduna naklettiğini söylerken, Maryland Üniversitesi, ekibinin geçen yıl geleneksel kalp nakline uygun olmadığı düşünülen bir hastaya ikinci domuz kalp naklini gerçekleştirdiğini söyledi.
DOĞMAMIŞ BEBEĞE İLK NAKİL VAKASI OLACAK
Hayvandan insana organ nakli araştırmalarına Japonya da katıldı. Japon bir ekip, evcil hayvandan insana ilk nakil vakası olacak şekilde, ciddi böbrek hastalığı olan doğmamış bir çocuğa domuz böbreğini geçici olarak nakletmek için klinik bir çalışma planladığını söyledi.
Jikei Üniversitesi Tıp Fakültesi’ni de içeren ekibin, naklin gerçekleştirileceği tesiste etik incelemeden geçtikten sonra bu yılın başlarında eyalet tarafından belirlenen bir komiteye onay başvurusunda bulunacaklarını açıklandı. Ulusal Çocuk Sağlığı ve Gelişimi Merkezi’ni de içeren grubun, herhangi bir etik sorunu ele almak amacıyla, başvuru öncesinde halkın görüşünü almak için açık bir konferans düzenlemeyi planladığı belirtildi. Ekip, plan kapsamında, kişinin yeterli miktarda idrar üretemediği bir hastalık olan Potter Sekansı tanısı alan doğmamış bir çocuğa, döllenmeden 30 gün sonra fetal bir domuzdan alınan 2 milimetrelik böbreğin nakledileceğini söyledi.
DOĞUMDAN 4 HAFTA ÖNCE BEBEĞİN SIRTININ ALTINA ENJEKTE EDİLECEK
Ekip, operasyonda, bir domuz böbreğinin, doğmamış bebeğin sırtının derisi altına, doğum tarihinden yaklaşık dört hafta önce enjekte edilerek fetüsün idrar üretmesini sağladığını söyledi. Bebek doğduktan sonra, nakledilen domuzun böbreğinin ürettiği idrar, bebeğin sırtına yerleştirilen bir tüp aracılığıyla dışarı atılacak. Ekip, bebeğin diyaliz tedavisi görebilecek bir ağırlığa ulaşması durumunda birkaç hafta sonra domuzun böbreğinin alınacağını söyledi.
BÖBREK NAKİLLERİ İÇİN GENETİĞİ DEĞİŞTİRİLMİŞ BEBEK DOMUZLAR DOĞDU
Öte yandan Japon araştırmacılar, insanlara nakledilirken organlarının reddedilmesini önlemek için genetiği değiştirilmiş bir domuzdan klonlanmış üç domuz yavrusu ürettiklerini söyledi. Eylül 2023’te domuzdan hücreler aldı ve klonlanmış döllenmiş yumurtalar üretti. Yumurtalar yetişkin bir dişi domuzun rahmine nakledildi ve sezaryen yoluyla genetiği değiştirilmiş domuz yavruları dünyaya getirildi.
Normal domuz organları genellikle insanlara nakledildiğinde hemen reddedilir. Bu sorunun üstesinden gelmek için Genesis, domuzdaki 10 farklı geni değiştirdi. Daha önce genetiği değiştirilmiş domuzlardan alınan böbreklerin 2023’te gerçekleştirilen nakilden sonra organ nakli yapılan kişide iki yıl veya daha uzun süre hayatta kaldığı bildirildi.
