23 Nisan 2024

Buz Adam Ötzi bilim insanlarını şaşırttı!

Bilinen en eski buz adam Ötzi’nin DNA’sı yeni tekniklerle yeniden inceleniyor. Şu ana kadar ortaya çıkan sonuçlara göre Buz Adam Ötzi’nin atalarının bilim insanlarının daha önce düşündüğü gibi olmadığı görüldü.

2012 yılında bilim insanlarının Ötzi’nin genomunun tam bir özgün halini incelemeye aldı. O zamanlar yapılan araştırmaların ışığında Tirol Alpleri’ndeki bir buzulda eriyen donmuş mumyanın Hazar bozkırlarından olduğu düşünülüyordu. Ama bir şeyler yolunda gitmiyordu.

Ötzi, yaklaşık 5bin 300 yaşında. Bozkır kökenli bulunan diğer insanlar, yaklaşık 4 bin 900 yıl öncesine kadar Orta Avrupa’nın genetik kayıtlarında görünmüyordu. Almanya’nın Leipzig’deki Max Planck Evrimsel Antropoloji Enstitüsünden arkeogenetikçi Johannes Krause, Ötzi’nin “bu tür bir ataya sahip olamayacak kadar yaşlı” olduğunu iddia ederek meslektaşlarıyla birlikte Buz Adam için yeni bir genetik araştırma projesi hazırladılar. Araştırmacıların 16 Ağustos’ta Cell Genomics dergisinde yayımladığı rapora göre Buz Adam Ötzi’de bulunan eski genomun, modern insanların DNA’sıyla eşleşemeyecek kadar saftı. Modern insanın DNA’sı Ötzi’nin DNA’sına göre çok kirliydi. Raporun çarpıcı sonuçlarından biri de, bozkur soyunun tamamen yok olduğunu göstermesiydi.

Öte yandan Buz Adam’ın genetik yapısında başka tuhaflıklar da vardı. Araştırmada, Ötzi’nin genetik hastalığının yaklaşık yüzde 90’ının Neolitik çiftçilerden geldiğini ve bu miktarın diğer Bakır Çağı kalıntılarıyla karşılaştırıldığında daha yüksek seviyede olduğunu görüldü.

Buz Adam’da bulunan yeni genomda aynı zamanda onun erkek tipi kelliğine sahip olduğu ve çok daha koyu bir saç ve ten rengine sahip olduğu ortaya çıktı. Krause, açık saç ve ten tonlarını veren genlerin, ilk çiftçilerin bitki temelli beslenmeye başladıkları, balık ve etten avcı-toplayıcılar kadar D vitamini alamadıkları 4 bin ila 3 bin yıl öncesine kadar yaygınlaşmadığını iddia ediyor. Ötzi ve diğer eski insanların DNA’larının gösterdiği gibi, cilt rengindeki genetik değişikliğin Avrupa’da sıradan hale gelmesi binlerce yıl aldı.