Geçtiğimiz hafta yaşanan güneş fırtınası sonrası Avrupa ve Kuzey Amerika semaları birbirinden ilginç gökyüzü manzaralarına şahit olmuştu. Güneş fırtınasından aylar öncesinde korku senaryoları gündemi bir hayli meşgul etmiş, insanlar güneş fırtınasının olası kötü etkilerine karşı uyarılmıştı. Fırtına oldu, bitti. Ama o zamanlar güneş fırtınalarının ne olduğu ve nasıl oluştuklarından ziyade ortaya atılan söylentiler gündemi çok meşgul ettiğinden güneş fırtınalarının nasıl başladığı konusunda çok ilgili davranmadık. O yüzden de sizler için Güneş fırtınaları nedir? Nasıl başlar ve ne tür etkileri var araştıralım dedik.
GÜNEŞ FIRTINASI NEDİR?
Güneş fırtınası, güneşteki patlamaların neden olduğu doğal bir olaydır. Güneş patlamaları, Aurora Borealis’i veya Kuzey Işıklarını üreten olayları tetikliyor.
GÜNEŞ FIRTINALARI NASIL BAŞLIYOR?
Güneşin içinde bulunan plazma modüler bir şekilde fışkırıyor ve sistematik manyetik alan çizgilerini aşarak uzaya fırlıyor. Güneşten fırlayan plazmanın içi gaz ve iyonlardan oluştuğundan ağır oluyor. Manyetik alanla çarpan bu plazmalar bir dizi güçlü elektromanyetik ışın üretiyor.
FIRTINA DÜNYAYA NASIL YAYILIYOR?
Patlamanın meydana getirdiği ışınlar ve yüklü parçalar uzayda hareket ederek Dünya atmosferine giriyorlar. Atmosferimize ulaştıklarında da Kuzey ışıkları olarak tabir ettiğimiz olayları tetikliyor. Öte yandan ışıklar atmosferinin bazı bölgelerine girdiğinde elektronların eklenmesiyle daha yoğun hale geliyor. Bu durum da, radyo dalgalarının uzayda ilerlemesini zorlaştırıyor. Güneş fırtınalarının bazen telekomünikasyonu ve uydu ağlarını kesintiye uğratmasının nedeni de aslında tam olarak budur.
GÜNEŞ FIRTINALARININ ETKİLERİ NELER?
Güneş fırtınaları, uçaklar ve gemiler tarafından kullanılan GPS navigasyon sistemlerini etkileyebilir ancak modern uçaklar ve gemiler çoğu güneş fırtınasına uyum sağlayacak teknolojiyle üretilmeye başlandı. Ayrıca fırtınalarda aşırı sıcaklık artışı da gözlemlenen etkiler arasında yer alıyor. Aşırı sıcaklar nedeniyle elektrik kesintileri sık sık yaşanabiliyor. Öyle ki, 1965’te Kuzey Amerika’yı etkileyen güneş patlaması nedeniyle yaklaşık 30 milyon evin elektriği kesilmişti. Güneş fırtınaları cep telefonu baz istasyonları tarafından iletilen radyo dalgalarını etkilemiyor ama bu kulelerin elektrik ihtiyaçları var. Eğer elektrik kesintileri nedeniyle kulelerin telefonunuza sinyal dağıtımı yapması imkansız hale gelebilir.
GÜNEŞ PATLAMALARI NE KADAR SIKLIKTA OLUYOR?
Uzmanlar güneş patlamalarının 11 yıllık yayılan döngüler halinde gerçekleştiğini söylüyor.
