19 Mayıs 2024

Sabah mı olsun akşam mı? Bırakın buna vücudunuz karar versin

Sağlıklı bir yaşam için spor yapmak spor yapamıyorsak bile hafif egzersizleri günlük rutinlerimizin içine katmak önemli. Çoğumuz şartlar dahilinde sabah sporunu yaparken kimimiz akşam yapıyor, kimimiz de hiç spor yapamıyor. Peki spor yaptığınızda bedeninizi ne kadar dinliyorsunuz? hangi saatin beden saatiniz olduğunu biliyorsunuz?

Uzmanların insanlara sık sık her gün egzersiz yapmanın ne kadar faydalı olduğundan bahsettiğini biliyoruz. Ne yazık ki, günümüz koşulları sabah egzersizi yapamayanların akşam egzersizlerini tercih ettiriyor. Sonuçta egzersiz egzersizdir sağlıklı bir yaşam için şart diyenler yapmamız gerektiğini söylüyor ama saatimizi söylemiyor diyerek tercih ettiğimiz akşam egzersizleri kendimizi kötü hissetmemize, hareketlerimizi kısıtlamamıza neden oluyorsa önemli bir sorun ortaya çıkıyor demektir. Peki size bir sır versem; insanlar, neyin sağlıklı olduğu konusunda aslında oldukça sezgisel bir anlayışa sahip. Vücudunuzun size verdiği uyarı sinyallerini dikkate almayı öğrendiğinizde kendiniz için iyi olan şeyleri de istemsizce ve zorlanmadan yapmaya başlayacaksınız zaten.

Son dönemlerde birçok insan zamanla adeta yarış halinde. Günlük yaşam telaşı kişinin kendine zaman ayırabilmesine, kendi sağlığı için bir şeyler yapabilmesine yeterli gelmiyor. Ayak üstü atıştırılan ya da yemek yapmanın vakit almasından dolayı sağlıksız gıda tüketimi nedeniyle sağlıklı yaşamdan uzak kalıyoruz. Üstüne bir de ekonomik sıkıntılar, gelecek kaygısı, insanların ben merkezciliyetlerinin artmasından dolayı giderek bireyselleşmenin getirdiği stres vücudumuzda kısa devrelere ya da kilo problemlerine neden olabiliyor. İşte uzmanlar tam da bu noktada egzersizi günlük rutinimiz haline getirmemizi söylüyor ama oturduğumuz semtten yaptığımız işe kadar bir çok faktör, egzersizi ya yapmamamıza ya da bedenimizin uygun olmayan bir saatinde yapmamıza neden oluyor. Bedenimize uygun olmayan bir saat derken illa şu saatlerde spor yapmalısınız diye bir kaide yok ama bedeniniz belli saatlerde yaptığınız hareketlere tepki veriyorsa o saatlerin bedeninize uygun olmadığını bilmelisiniz. Bu yüzden de doğru dengeyi bulmanız gerekiyor.

Araştırmalar egzersiz yapamasanız bel kalp sağlığınız, felç ve diyabet gibi hastalıklardan korunmanız için olması gerek uyku miktarının ortalama 8 saat olduğunu zaten gösteriyor. Mevcut sağlık yönergeleri de haftada ortalama 2- 2,5 saat şiddetli yoğun bir spor türüyle ilgilenmenizi tavsiye ediyor. Onun dışında hafif egzersiz çalışmaları yeterli sağlık düzeyine ulaşmanızı sağlayabiliyor. Fakat gün geçtikçe yapılan farklı araştırmaların sonucunda görülüyor ki, gününüzü nasıl geçirdiğiniz, spor yapma biçiminizi de şekillendiriyor.

Yapılan son araştırmada yedi gün boyunca fiziksel davranışlarını yorumlayabilen vücut sensörleri takan 2 binden fazla yetişkin insan inceledi. Bu araştırma insanların 24 saat boyunca ortalama nasıl bir gün geçirdikleri, gün içerisindeki faaliyetleri hakkında kişilerin dahi farkında olmadan yaptıkları davranışlar dahil birçok konu hakkında bilgiler verdi. Çalışmanın başında katılımcıların bel çevresi, kan şekeri ve insülin duyarlılığı ölçüldü. Vücut sensörü ve değerlendirme verileri eşleştirildi ve analiz edildi. Ardından bir model oluşturmak için kalp hastalığı ve felç riski puanı gibi sağlık riskleri belirlendi. Bu modeli kullanarak, 24 saatlik binlerce permütasyonla beslenildi ve kalp hastalığı riski ve kan şekeri düzeyleriyle tahmini en düşük ilişkiye sahip olanlar bulunarak bu kişilerin oturma, ayakta durma, hafif ve orta yoğunluktaki aktivitelerinin sağlık durumlarına etkileri ortaya çıkartıldı.

Araştırma sonrası görüldü ki, bel çevresi, kan şekeri, insülin duyarlılığı, kalp hastalığı ve felç riski skoruna bakıldığında, optimal zaman dilimlerinin herkeste farklı olduğu görüldü. Veriler aynı zamanda kesitsel olduğundan zaman kullanımına ilişkin tahminlerin hastalık risk faktörleriyle ilişkili olduğu anlamına da geldiği söylenilebilir. Ama katılımcıların zamanlarını nasıl harcadıklarının, risk faktörlerini etkileyip etkilemediği veya bu risk faktörlerinin birinin zamanını nasıl harcadığını etkileyip etkilemediği tam olarak henüz netlik kazanmadı. Yani zamanınızın hangi diliminde yaptığınız her hangi bir basit hareketin hangi organınızı etkilediği ya da hangi hastalığı tetiklediği henüz netleşmedi.

Avustralya’nın fiziksel aktivite kuralları şu anda yalnızca egzersiz yoğunluğunu ve süresini öneriyor ama yakında bu testler ışığında 24 saatlik hareketi kapsayacak şekilde yeni bir dizi kılavuz geliştiriyor. Yakında Avustralyalılar 24 saatlerini incelemek ve nerede iyileştirmeler yapabileceklerini anlamak için bu yönergeleri kullanabilecekler.

ETİKETLER: