Amerikan yargısı belki de tarihinin en zor işini geçen hafta başardı.
Trump’ı yargılayacak 12 kişilik jüriyi belirledi.
Amerika’da belki de en kritik başkanlık seçimi 5 Kasım 2024 günü yapılacak ve bu 12 kişi, işte o seçimin de kaderini belirleyecek bir karar alacak.
İlk kriminal suç davasında, eski başkan Trump hakkındaki kararı işte bu 12 New Yorklu Amerikan vatandaşı verecek.
Hakim onlara “Jüri kararını verdi mi” diye sorduğunda “Evet” deyip, hakim, “Orada oturan sanık suçlu mu suçsuz mu” diye sorduğunda;
Jüri başkanı “Suçlu” derse…
ABD Başkanlık seçiminin kaderi değişecek.
BU DAVADA JÜRİ BELİRLEMEK NİYE BU KADAR ZORDU
Amerika’nın her yerinde, her gün yüzlerce dava için jüri üyeleri belirleniyor.
Ama Trump için jüri belirlemek onlarınki gibi kolay değildi.
Türkiye kadar kutuplaşmış bir ülke.
Ülkedeki insanlar Trump’tan nefret eden ve Trump’a tapan insanlar olarak bölünmüş.
Bunlar arasından tarafsız, vicdanlarını ve adalet duygularını, hayranlık ve nefretlerine esir etmeyecek 12 insan bulmak gerçekten zordu.
BU 12 İNSAN BİZ TÜRKLERİN HAYATINI DA ETKİLEYEBİLECEK
Aslına bakarsanız bu 12 insan sadece ABD başkanlık seçiminin kaderini değil, belki de dünya barışının da kaderini belirleyecek.
Amerikan seçimlerine 6.5 ay kala bu tarihi kararı verecek 12 kişi kimdir?
New York Times bu 12 kişinin profilini çıkarmış. Öyleyse gelin size bu 12 kişiyi tanıtayım.
Önce şunu söyleyeyim.
Onların adını öğrenemeyeceksiniz.
Fotoğraflarını da göremeyeceksiniz.
Kimlikleri ebediyen gizli kalacak.
Onlar hakkında elimizde sadece “Profilleri” var.
Onları “Bir Numara” veya “8 Numara” gibi rakamlarla tanıyacaksınız.
Hadi 1 numaradan başlayayım.
1 NUMARALI JÜRİ: HARLEMLİ BİR USTABAŞI
Batı Harlem’de yaşıyor. Satış servislerinde bir ustabaşı. Açık hava faaliyetlerini seviyor. Haberleri nereden mi alıyor?
Çok ilginç bir kişiliği var.
New York Times gazetesinden.
Bu bilgilere bakıp, Trump’dan haz etmeyen biri diyebilirsiniz.
Ama aynı zamanda Fox News izliyor.
Sapına kadar Trump’çı bir kanalı yani.
Bir de MSBNC televizyonun seyrediyor.
Trump’ın öteki suçları hakkında bilgi sahibi, ama kişiliği hakkında belirgin bir fikir sahibi değil.
2 NUMARALI JÜRİ: HELL’S KITCHEN’LI FİNANSÇI
Manhattan’ın “Hell’s Kitchen” denilen bölgesinde oturuyor ve finans işinde çalışıyor. Hell’s Kitchen 1970’lere kadar bir işçi semtiydi. Artık entellektüellerin, sanatçıların ve Wall Street’in genç çalışanlarının oturduğu bir yer.
Adresine bakarak, “Trump’ı hiç sevmeyen biri” diyebilirsiniz.
Ama Trump’ın eskiden birlikte çalıştığı Michael D. Cohen’in sıkı takipçilerinden. Aynı zamanda yine Trump’ın eski danışmanlarından Kellyanne Conqway’in de takipçisi, “Trump iyi şeyler de yaptı” diyen New Yorklulardan biri.
3 NUMARALI JÜRİ: BİR NEW YORK TIMES OKURU
New York’un Chelsea bölgesinde yaşıyor ve bir avukatlık bürosunda çalışıyor. “Haberleri yakından takip etmiyorum” diyenlerden biri. Trump’ın kriminal davaları hakkında pek bilgi sahibi değil. Ama New York Times ve Walt Street Journal okuru.
4 NUMARALI JÜRİ: BATI YAKASINDAN BİR MÜHENDİS
Jüri seçimi sırasında ne hissediyorsun diye sorulduğunda şu cevabı vermiş:
“Sırtım ürperiyor…”
“Trump hakkında tutku veya nefret gibi bir duygun var mı” diye sorulduğunda da şu cevabı vermiş:
“Pek değil…
5 NUMARALI JÜRİ: HARLEMLİ BİR ÖĞRETMEN
Harlem bölgesinden ikinci jüri üyesi. “Siyasi tartışmalardan kaçarım, haberler umurumda değil” diyen bir profil. “Trump’ın açık sözlülüğünü seviyorum. İçinden geçeni açıkça söylüyor. Ofisinin kapalı kapıları ardında ne yaptığını ne düşündüğün bilmediğim insanlara tercih ederim” diyor.
6 NUMARIL JÜRİ: 12 KİŞİ İÇİNDE TİKTOK’ÇU OLDĞUNU SÖYLEYEN TEK ÜYE
Haberleri New York Times, Google, Facebook ve Tik Tok’tan alıyor.
“Muhtemelen Trump’tan farklı düşüncelere sahibim. Ama hiç önemli değil. Burası özgür bir ülke” diyor.
7 NUMARALI JÜRİ: DOĞU YAKASINDAN BİR HUKUKÇU
Trump’ıın öteki suçları ile ilgili bilgi sahibi. Ama Trump’ın karakteri konusunda bir fikri yok. “Bildiğim şey , onun başkanlık sırasındaki politikaları. Bazılarınla aynı fikirdeyim, bazıları ile hiç değil” diyor.
8 NUMARALI JÜRİ: BALIKÇI VE YOGACI BİR ÜYE
O da New York’un Doğu yakasından… Kadın. Finansçı. New York Times ve Wall Street Journal gazetelerini izliyor. Görsel haber kaynağı CNBC ve BBC televizyonları. Balıkçılık, ski ve yoga sevdiği uğraşılar. Jüri seçimi sırasında “Trump hakkında tarafsız kalmasını engelleyecek bir inancı ve önyargısı bulunmadığını” söylemiş.
9 NUMARALI JÜRİ: HAKKINDA EN AZ BİLGİMİZ OLAN ÜYE
Eğitim sektöründe çalışıyor ve Doğu yakasında yaşıyor.
Kendi hakkında fazla ipucu vermiyor, sadece “Trump’ın kim olduğunu herkes biliyor. Başkanımızdı” diyor.
10 NUMARALI JÜRİ: 12 KİŞİ İÇİNDE PODCAST’Çİ İŞADAMI
New York’ta Birleşmiş Milletler binasına komşu Murray Hill bölgesinde yaşıyor. Haberleri izlemiyor. Ama “Söz konusu bir haberse, adres New York Times’dır” diyor. İlginç bir hobisi var. “Davranışsal psikoloji üzerine podcastleri izlerim” diyor. Trump hakkında kuvvetli bir yargısının bulunmadığı da ekliyor.
11 NUMARALI JÜRİ: TRUMP’DAN HAZETMEM DİYEN KADIN ÜYE
Açık konuşan, Yukarı Manhattan’da yaşayan bir jüri üyesi. “Trump hakkında kuvvetli bir yargıya sahip değilim” diyerek başlıyor ve şöyle devam ediyor:
“Ama kamuoyuna verdiği imajdan pek haz etmem…”
Gülerek kurayı çekerken sözünü şöyle tamamlıyor:
“Çalıştığım yerde de haz etmediğim insanlar var ama onların işini sabote etmeye kalkmam.”
12 NUMARALI JÜRİ: HOBİSİ CANLI MÜZİK VE DİNSEL PODCASTLER
O da Doğu yakasından. Sağlık sektöründe çalışıyor. Canlı müzik dinlemeyi, bisiklete binmeyi seviyor. Bir de dinsel konularda sıkı bir podcast dinleyicisi.
HANGİ ETNİK GRUPTAN HANGİ İNANÇTANDIR DERİ RENGİ NEDİR?
Evet ABD Başkanlığının ve dünyanın öteki taraflarında yaşayan bizlerin de hayatını etkileyebilecek bir başkan adayı olan Trump hakkında kararı robot portrelerini çizdiğim bu 12 insan verecek.
Hangi etnik gruptan, hangi inançtan olduklarını, deri renklerinin ne olduğunu bilmiyoruz.
OKURKEN AKLIMA ’12 ÖFKELİ ADAM’ FİLMİ GELDİ
Tabi bu portreleri okurken sinema tarihinin önemli klasiklerinden biri olan “12 Öfkeli Adam’ı” hatırladım.
Orada bir cinayet davasında, bir jüri üyesinin öteki 11 üyeyi ikna etmek için uyguladığı strateji ve taktikleri izlemiştik.
Eminim bu 12 insanın tartışması da biraz öyle olacak.
BU JÜRİ PROFİLİNDEN BÜTÜN İKTİDARLARA DA ÇIKARILACAK DERS VAR
Jüri üyelerinin profillerini okurken herhalde siz de fark etmişsinizdir.
İster Trump’a karşı fikirleri olsun, ister ondan yana, üyelerin yarısından fazlası “Haberleri New York Times’dan alırım” diyor.
Oysa Trump’a sorarsanız o New York Times için “Bana düşman” diyecektir.
Hep yazıyorum ve söylüyorum.
İktidarların da muhalefetlerin de en fazla yararını göreceği medya, özgür bir ortamda özgürce yayıncılık yapabilen bağımsız merkez medyalardır.
İktidarlar seçim sonucu değerlendirmesi yaparken bu jüri profillerini de dikkatle okumalarında yarar var diye düşünüyorum.
BU KADIN TRUMP’A SEÇİMİ KAYBETTİREBİLİR Mİ?
Trump’ın kaderini belirleyecek insanlar sadece bu 12 kişi değil.
Fransa’nın sol eğilimli gazetesi Liberation geçen hafta birinci sayfasını tamamen Taylor Swift’e ayırmıştı.
Birinci sayfada boydan boya bir fotoğrafı vardı ve yanında şu yazıyordu:
“Trump’a seçimi kaybettirebilir mi?”
Son iki yılın Amerikan kültüründeki en önemli kişisi belki Taylor Swift’ti. İki hata önce bu köşede onun yarattığı ekonomiyi ayrıntılı rakamlarla vermiştim.
‘Z’ KUŞAĞI ‘ SWİFTİES’ OLUNCA TAYLOR SWİFT’İN GÜCÜ NE OLUYOR
Taylor Swift Amerika ve dünyada “Swifties” diye bir kuşak yarattı. Artık “Z” kuşağı falan denmiyor.
Swifties var.
Bazı araştırmalara göre Taylor Swift’in Amerikan nüfusunun yüzde 18’ini etkileme gücü var.
Son Senato seçimlerinde Trump’a karşı resmen savaş açmıştı.
“Onun adayına oy vermeyin” diye çok etkili paylaşımlar yaptı sosyal medya hesaplarından.
İLK GENÇLİĞİNDE BEYAZ CUMHURİYETÇİ AMERİKANIN SWEETHEART’IYDI
Oysa ilk şarkı söylemeye başladığı yıllarda daha çok “Beyaz Amerikan sağının” ve Cumhuriyetçilerinin çok sevdiği bir genç kızdı.
Country müzik söylüyordu.
İlk şarkılarından biri olan “Tim McGraw” Cumhuriyetçilerin en sevdiği şarkılardan biriydi.
Country, “All White” denilen “Beyaz ve Sağcı bir Amerika’nın müziğiydi.
“BUGÜNE KADAR BANA HEP ‘USLU KIZ OL’ DENDİ, ARTIK OLMAYACAĞIM”
Ancak ondan sonra yavaş popa geçti.
Genç kızlığının son yıllarında ise “İtiraz kültürünü” keşfetti.
“Bugüne kadar çevrem bana hep terbiyeli kız ol, itiraz etme, sesini çıkarma” dedi. Ama artık konuşacağım. Yaşadığım dünyaya ilgisiz kalamam. Yaşadığım eyalette faşist, ırkçı, kadın düşmanı, LGBT düşmanı bir insanın senatör seçilmesini içime sindiremiyorum” diyerek baş kaldırdı.
YÜZYILI OTORİTER POPÜLİST LİDERLER AÇTI, ONLARI BU KIZLAR BİTİRECEK
Şimdi bütün dünyada yüzbinlerce insanı konserlerine çeken, fikirlerini en özgür biçimde diye getiren bir kadın.
Jüri kadar onun da Trump’ın kaderinde etkisi olabileceğini söylemek çok abartılı olmayacak.
Bu yüzyıl popülist ve otoriter liderler açtı.
Ama yavaş yavaş, böyle sesini yükselten cesur genç insanların ve bireylerin çağı oluyor bu yüzyıl.
Ve eminim sonunda onlar kazanacak.