Safkan İngiliz atı olarak bilinen bu ırk 17. yüzyıl İngiltere’sinde ortaya çıkmış, bilinenin aksine İngiliz değil, Arap aygırları soyundan gelerek çok yönlü melezleme yoluyla elde edilmiştir. Safkan İngilizler’in soyları özenle kayıt altına alınır. İngiliz atlarının kökeni üç ünlü ata dayanır. Bunlar Byerley Türk, Darley Arabian ve Godolphin Arabian olarak bilinmektedir. Bu üç safkan eski yaygın bir geleneğe göre sahiplerinin adlarını taşırlar. İşte bugün safkan İngiliz yarış atının kökenini oluşturan bu üç safkandan birisi olan Byerley Türk, Hıristiyan orduları tarafından Osmanlı İmparatorluğu’ndan devşirilmiş ve tarihe büyük bir iz bırakmıştır.
Bir İmparatorluk, bir at, bir seyis, ve üç kent… Viyana, Buda, İstanbul… 1683’te Osmanlı’nın Viyana’yı kuşatmasıyla başlayan bir tarih sahnesi. Bu sahnenin en başında bütün hayatını ve varlığını atına adamış ‘Gazi‘ yemini etmiş bir seyis ve kökleri Orta Asya’ya Atilla’ya ve Cengiz Han’a uzanan Türkmen soyundan bir Karaman atı Azaraks (Ateşin Oğlu) yer alıyor. Kökleri aynı olan bu iki varlığın yazgıları da bir.
Osmanlının İkinci Viyana kuşatmasında bozgunu beraber yaşayan bu iki varlık, Hıristiyan orduları Buda Kalesi’ni kuşattığında (1686) ise yine birlikteler. ‘Buda düşerse İstanbul da düşer’ diyorlar ve diğer gazilerle birlikte kaleyi kahramanca savunuyorlar. Ancak bu tarihi kırılma noktasında Osmanlı’nın yazgısını değiştiremiyor ve Buda Kalesi’yle birlikte onlar da bir İngiliz birliğine esir düşüyorlar. İstanbul, Viyana, Buda derken kader onları bu sefer Londra’ya sürüklüyor.
Aristokrat Albay Robert Byerley hem Azaraks’ı hem de Seyis’i satın alıyor ve sahipleniyor. Bundan böyle Azaraks’ın adı İngiltere’de Byerley Turk olarak anılmaya başlıyor. Atın şöhreti bütün İngiltere’ye yayılıyor. Hem aygır hem yarış atı olarak fırtınalar estiren kahramanımızın şeceresi bugün günümüze kadar hâlâ devam ediyor. İşte geçmişten günümüze kadar uzanan ve bazılarının isimlerine filmler yapılmış bütün şampiyonların kökenini bu üç efsane oluşturmaktadır.
