Güneşli havaları sevenler kadar kapalı, bulutlu ve yağmurlu havaları sevenler de var. İnsanların çoğu güneşli havalarda enerji saçtıklarını söylerken bulutlu havalarda kendilerini depresif bir ruh halinde bulduklarını söylüyorlar. Bulutlu bir günde kendinizi yorgun hissediyorsanız, bunun birçok nedeni olabilir. Bu havalarda özellikle evde vakit geçirenler ve aktif bir yaşam sürmeyenler daha da sıkılabiliyor. Çoğu zaman atmosferik basınçtaki değişiklik, baş ağrısına veya başka ağrı ve sızılara neden olabiliyor.
ÇOK ÇEŞİTLİ NEDENLER VAR
Uzmanlar bu durum için çok çeşitli nedenler sıralayabiliyor. Kapalı havaların insan psikolojisine etkileri üzerine çok fazla yapılmış çalışma bulunmuyor maalesef. Ama yine de bazı uzmanlar bu durumun birçok faktörün birleşmesinden meydana gelebildiği yönünde hemfikir. Mesela Oregon Sağlık ve Bilim Üniversitesi‘nden emekli psikiyatri profesörü Dr. Alfred J. Lewy, kapalı havalarda kötü hissetmemizin nedeninin vücudumuzda olup biten ve uzmanların tam olarak anlayamadığı başka bir şey yüzünden olabileceğini iddia ediyor.
KAPALI HAVALAR KIŞ GÜNLERİNDE DAHA ÇOK ETKİLİYOR
Yeditepe Üniversitesi Psikoloji Bölümü öğretim üyesi Psikolog Dr. Ezgi Soncu Büyükişcan ise konuyla ilgili, “Araştırmalar hava durumuyla ruhsal durum arasındaki ilişkinin sanıldığından çok daha zayıf olduğunu gösteriyor. Bu ilişki, daha ziyade bireysel faktörlere bağlı. Bir kişinin hayatında mutlu olarak nitelendirebileceği deneyimleri kapalı hava koşullarıyla ilişkiliyse böyle havalardan hoşlanması daha muhtemel. Veya depresyona eğilimli bir ruhsal durumu varsa soğuk ve karanlık Kış günleri o kişiyi diğer insanlardan çok daha fazla etkileyebilir. Güneşten aldığımız D vitamininin düşük olmasının, depresyon ve olumsuz duygu durumuyla ilişkisi olduğunu gösteren araştırmalar da var. Kişisel deneyimlerimize ek olarak kapalı havaların kötü hissettirmesinin nedenlerinden biri, böyle havalarda sosyal aktivitenin de kısıtlanması… İnsanlar kapalı, soğuk, yağmurlu havalarda daha az dışarı çıkma ve sosyalleşme eğiliminde oluyor; bu da uzun vadede kendilerini daha yalnız ve depresif hissetmelerine neden olabiliyor” diyor.
Öte yandan uzmanlar, herkesin hava durumuna aynı tepkiyi vermediğini söyledi. Bazı insanlar yağmurdan nefret eder veya özellikle güneş ışığı eksikliğine karşı hassasken, bazıları ise bunaltıcı bir yaz gününe dayanamaz.
UYKU VE UYANIKLIK DÖNGÜSÜNÜ BOZUYOR
International Hospital İstanbul’dan Psikolog Uzman Doktor Ferahim Yeşilyurt, insanların zaman zaman kapalı, bulutlu, yağmurlu ve bunaltıcı havalarda isteksiz, enerjisi azalmış, morali olumsuz etkilenmiş, içe dönük ve karamsar bir tablo çizdiklerini belirterek, “Kapalı ve yağışlı havaların insanlar üzerindeki olumsuz etkilerini azaltmak için yaşam ritmine dikkat etmek çok önemli. Gün ışığı veya karanlık döngüsünün biyolojik saat üzerine olan etkileri nedeniyle karanlık-aydınlık döngüsünün bozulmasının kadınlardaki aylık ritimleri de etkileyebiliyor. Güneş ışıklarından yeterli ölçüde yararlanamama uyku ve uyanıklık döngüsünü bozabiliyor” diyor.
2010 yılında Hollanda’da 14.000’den fazla kişiyle yapılan bir araştırmada araştırmacılar, hava koşullarının kötü ruh hali ile ilişkili olmadığı sonucuna vardı. 2008 yılında Almanya’da 1.200’den fazla kişiyle yapılan bir araştırma, hava durumunun ruh hali üzerindeki ortalama etkisinin küçük olduğunu ve hem güneşli hem de yağmurlu günlerin yorgunlukla ilişkili olduğunu ortaya çıkardı.
SONBAHAR DEPRESYONUYLA KARIŞTIRILMAMALI
Uzmanlar, geçici uyuşukluk duygularının mevsimsel duygusal bozukluk veya sonbahar depresyonuyla karıştırılmaması gerektiğini söyledi. Sonbahar depresyonu, Amerika Birleşik Devletleri’ndeki yetişkinlerin yaklaşık yüzde 5’ini etkileyen bir depresyon türüdür. Kadınlarda erkeklere göre daha yaygındır ve ailelerde görülme eğilimindedir. Tipik olarak Sonbahar depresyonu sonbaharda veya kışın gelir ve günlük hava koşullarındaki dalgalanmalardan bağımsız olarak ilkbahara kadar devam eder. Kışın sonbahar depresyonunu tetikleyen şey bulutlu günler değil, güneşin ilkbahar veya yaz aylarına göre daha geç doğmasına neden olan günlerin kısalmasıdır.
Uykuyu tetiklemeye yardımcı olan bir hormon olan melatoninin, geceleri üretildiği ve karanlıkla ilişkilendirildiği için bulutlu bir günde halsizlik hissine katkıda bulunabileceğini varsaymak da cazip gelebilir. Ancak Dr. Lewy, melatoninin sabahları ışık olmadığında bile vücut saati tarafından her zaman kapatıldığını söyledi.
HAYATA OLUMSUZ BAKANLAR ETKİLENMİYOR
2008’de Prof. Jaap Denissen liderliğinde yapılan kapsamlı bir araştırma, iyi havanın genel olarak negatif bakış açısına sahip kişilerin ruh halini, pozitif kişiliklerden daha fazla etkilediğini gösterdi. Güzel havalarda bu kişilerin olumsuz ruh hallerinin iyileştiği tespit edilirken, hayata zaten olumlu yönden bakan insanlar üzerinde ekstradan bir etki görülmedi.
HAVA SICAKLIKLARI DA ETKİLİ OLABİLİYOR
Öte yandan, güneş ışığından bağımsız bir şekilde, hava sıcaklığı da kişilerin zihinlerini ve hareketlerini etkiliyor. Yaklaşık 20 santigrat derecelik uygun bir sıcaklıktan uzaklaştıkça, insanlar daha rahatsız hissedebiliyor. Yapılan araştırmalara göre, sıcaklığın bu seviyenin altında ve bu seviyeden yüksek olduğu zamanlarda yardım etme oranlarının azaldığı gözlemlendi.
Kendinizi ara sıra bulutlu bir günde sürüklenirken bulursanız, geceleri daha fazla dinlenmeye odaklanmanız ve egzersiz veya hareketli bir zaman geçirmek ya da ne yediğinize odaklanmak gibi gününüze daha fazla enerji yaratan stratejiler dahil etmeniz yardımcı olabilir. Bu tam da aradığınız destek olabilir.
